Autes còps, lo diable qu’avè un bèth bordiu au toron de Sent Pic, enter Berencs e Salas de Baure, suu bòrd gaihasent deu gave de Pau. Uei lo dia, que s’i ved enqüèra, suu cucuruquet la placa on èra bastit lo son castèth. Aqueth diable, atau que disen au mensh a Berencs, n’èra pas briga esmalit ; e, a l’entorn deu toron, n’i hasè pas mau víver. De segur, ne devè pas estar de la medisha soca que lo de l’evangèli qui solè de semiar malas òbras pertot on pausava pè, pertot on hasè ombra de las soas alas mauditas. En un mot com en mila, qu’èra un bon diable aqueth diable, per estar diable.

Arribat a l’atge on pesan suu cap las viuletas maduras, on l’esquia, a fòrça de plegar e de quilhar, a cessat de cinglar adaise, lo diable que pensà a préner drin de repaus e que’s hicà en cèrcas d’un bordèr de renom : n’ei pas çò qui manca au país deu Bearn. Que he rencontre d’un d’aqueths lurons de Berencs qui an acostumat de buetejar autan sovent per los marcats com d’obrar per los camps e los hautins. 

Que policiàn suu pergamin : la recòlta, a miejas ; tot çò qui pareishè per dessús tèrra entau mèste ; çò de devath entau bordèr. Maquinhon e malin, aqueste que he pertot poma de tèrra.

Au cap de l’an, lo diable que s’apercebó que s’èra trompat e que demandà un cambiament de condicions. A l’endavant, las arraditz que se’u revienèn e lo rèsta qu’èra tau bordèr. Lo bordèr qu’èra de bona contenta e ne rebató pas un mot ; solament ne semià pas sonque hroment.

Lo mèste que’n pensà pèrder lo cap e, tà non pas trompà’s, que’s reservà entad eth, a la tresau annada, las arraditz e la bèla e ne deishà pas au messatge sonque lo miei de la recòlta. Lo bordèr ne’n volè pas de miélhers e los vius n’an pas jamei vist un milhocar com lo qui vadó lavetz au toron de Sent Pic. Tanplan que lo bordèr, a la fin de la trièna, que’s trobà ric e lo mèste praube. 

Aquerò ne podè pas anar. Lo diable, dab un truc de la soa bagueta, que cambià, per un bèth dia, la sòla de la tèrra. Pensatz s’estón estonats, a Berencs, quan vin beròis boscatges e verdas praderias on n’i avè dinc a lavetz avut que tèrras laboradissas.

Qu’estó enqüèra un còp arrehèita la polícia. Que crompàn, a gasa­lhas, un tropèth de cent chivaus, conviengut solidament de partir per miejas la pèrta com lo profieit. Mès un maishant aram que vesità lavetz l’escuderia e lo bordèr, totas ueitenas, qu’anava díser au mèste :

— Que m’a calut enclotar un chivau, ua cavala, ua poria.

Lo diable que’s menshidà qu’a l’esconut, chivaus, cavalas e porias que prenèn la via deu marcat, tà aumentar après lo cabau deu maquinhon.

Peu darrèr còp qu’arrepolicià de navèras condicions. Qu’estó arrestat que lo prumèr qui devisassi de bèstia morta que devè pèrder la vita. Aquerò n’èra pas hèit tà har gran puisheu au bordèr. Un dia qu’anà trucar a l’ostau deu senhor :

— Mèste, un gran malur !

— Tà jo, n’ei pas causa estranha, devisa !

— E sabetz lo bèth chivau blanc, hilh de la cavala grisa ?

— Que li a arribat ? 

—  Que non minja,

Que non beu, 

E que non hè çò qui deu !

— Lavetz qu’ei donc mort ?

— Vos qu’ètz mort, mossur.

Òmi de paraula, lo diable que partí aus quate pès de cap tau gave, e que s’anà getar devath lo pont de Berencs. Jamei arrés ne podón trobar lo son còs.

Aqueras benalèjas ne portàn pas bonur au toron. La mieitat que demora cobèrta de lenha sauvatja, de tojas e de sègas. Tant qu’a l’auta mieitat, n’ei pas uei lo dia sonque a trucas de sudors e de penas qui la pòden har lhevar o milhòc o hroment. Darrèr de la soa raça, lo bordèr qu’estó tanben lo darrèr qui s’enriquí ad aqueth charmant parçan.